De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie (DBA) is momenteel een veelvoorkomend onderwerp in de gesprekken over de inhuurprocessen van zzp’ers. Er is nog te veel onduidelijkheid over het al dan niet moeten naleven van deze nieuwe regelgeving wat voor veel frustratie zorgt bij opdrachtgevers en intermediairs. Hoog tijd dat wet- en regelgeving zo wordt ingericht dat het een betrouwbaar en gebruiksvriendelijk kompas wordt in het vormgeven van ’’goed opdrachtgeverschap’. Zonder angst voor schijnzelfstandigheid, zoals besproken in de vorige blog.

De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie (DBA) wordt bijna wekelijks genoemd in de krantenkoppen. Gaat ie nu wel of niet in vanaf oktober 2021? De laatste berichten lijken erop te wijzen dat er voorlopig nog niet streng gehandhaafd zal worden. Waarschijnlijk een opluchting bij veel opdrachtgevers en zelfstandige ondernemers. Of toch niet? In gesprekken met organisaties die op regelmatige basis zzp’ers inhuren, blijkt dat vooral de onduidelijkheid over wet- en regelgeving een doorn in het oog is. Het moet voor eens en altijd duidelijk zijn: hoe kun je wet- en regelgeving gebruiken zodat het ondersteunend werkt en dient als kompas voor goed opdrachtgeverschap?

Goed opdrachtgeverschap

Steeds meer opdrachtgevers realiseren zich dat het belangrijk is aandacht te besteden aan de inhuurprocessen van zelfstandige ondernemers, ook wel zzp’ers, freelancers of interim professionals (IP) genoemd. Opdrachtgevers beseffen zich dat het waardevol is om zich te onderscheiden als aantrekkelijke opdrachtgevers en zo talentvolle zzp’ers aan te trekken. Zeker in beroepen waar er schaarste heerst, denk bijvoorbeeld aan IT- of zorgprofessionals. Ondanks dat er geen gezagsverhouding is tussen de zzp’er en opdrachtgever, is de opdrachtgever wel wettelijk verplicht om zich als goed opdrachtgever te gedragen, op eenzelfde wijze als goed werkgeverschap voor de werkgever geldt. In artikel 7:406 BW staat dat de opdrachtgever verantwoordelijk is voor schade door ’’onnodig gevaarlijke situaties’ die niet bij de opdracht horen. Wanneer men bijvoorbeeld een schilder inhuurt, moet ervoor worden gezorgd dat hij of zij veilig de werkzaamheden kan uitvoeren binnen het bedrijf. De regels kunnen per branche verschillen. Kortom, goed opdrachtgeverschap is een veelomvattend begrip en krijgt gelukkig steeds meer aandacht in het speelveld tussen opdrachtgevers en zzp’ers. De bereidheid om te investeren in goed opdrachtgeverschap is groeiende en opdrachtgevers willen steeds meer bewust aandacht besteden aan zzp’ers in de vorm van onboarding, socialiseren en gesprekken gericht op feedback en persoonlijke en professionele groei. Echter, ondanks deze bereidheid gebeurt het nog te weinig in de praktijk.

Veel vragen, weinig antwoorden

De oorzaak van deze stagnatie ligt in de aanhoudende onduidelijkheid in wet- en regelgeving. Hoewel er steeds meer wordt verhelderd wat wel en niet is toegestaan met betrekking tot de inhuurtermijnen en de geldende opdrachtovereenkomst, blijven op veel andere meer vlakken vragen onbeantwoord. Mag een opdrachtgever een ingehuurde zelfstandige ondernemer wel of niet uitnodigen voor de vrijdagmiddagborrel of de zomerbarbecue? En aan welke voorwaarden moet de uitnodiging voor zulke sociale activiteiten voor de zelfstandige ondernemers voldoen? Wat zijn de regels rondom ’’evaluatiegesprekken’ met zzp’ers? Uit onderzoek blijkt dat zzp’ers het belangrijk vinden om op tijd te worden bijgestuurd als ze in opdrachten de verkeerde kant op bewegen. Ook hebben zij behoefte aan een degelijke evaluatie en feedback op het einde van een opdracht. Maar mogen zulke gesprekken plaatsvinden of geeft dat een indicatie van schijnzelfstandigheid door het ontstaan van een mogelijke gezagsrelatie? In geval van het laatste dient de opdrachtgever op grond van de Wet DBA loonbelasting en sociale premies dient af te dragen en/of het reguliere arbeidsrecht van toepassing wordt verklaard op de relatie, omdat er feitelijk sprake is van een arbeidsovereenkomst i.d.z.v. artikel 7:610 BW. Of zit het puur in de benaming en is het opgelost door andere termen te gebruiken? Kortom, veel vragen en nog te weinig antwoorden.

Onnodige complexiteit

Deze vragen komen voort uit de behoefte te willen voldoen aan de Wet DBA en in de toekomst het invullen van de webmodule. Echter, de Wet DBA ziet alleen op de fiscaalrechtelijke kwalificatie van de opdrachtovereenkomst en biedt geen civielrechtelijke zekerheid. Met andere woorden, de Wet DBA adresseert alleen de kwestie van schijnzelfstandigheid vanuit een belastingperspectief. Het zegt niets over schijnzelfstandigheid vanuit een arbeidsrechtelijk perspectief. Daarnaast is de Belastingdienst terughoudend in het opleggen van boetes en naheffingen, maar zijn er wel een aantal gevallen waarin dit wél gebeurt. Deze onduidelijkheid zorgt voor verwarring bij organisaties en maakt het vanuit een juridisch perspectief (onnodig) complex. De wet- en regelgeving is geformuleerd met het doel de ’’zwakkere’ op de arbeidsmarkt te beschermen. Met andere woorden, met de ambitie een gezonde arbeidsmarkt te ondersteunen en in stand te houden. Desondanks blijkt de wet- en regelgeving momenteel nog te vaak een averechts effect te hebben. In de praktijk zorgt het eerder voor angst en lokt het risicomijdend gedrag uit in plaats van dat het een gezonde arbeidsmarkt stimuleert. Een arbeidsmarkt waarin aandacht is voor de duurzame positie van iedere werkende onafhankelijk van de contractvorm. Kortom, de huidige spelregels kunnen verlammend werken en kunnen daarmee goed opdrachtgeverschap in de weg staan.

Verantwoordelijkheid van de opdrachtgever

Wanneer een opdrachtgever een zzp’er inhuurt, beoordeelt de opdrachtgever of er sprake is van een (fictieve) dienstbetrekking met de opdrachtnemer. Daarbij kan gebruik worden gemaakt van de Checklist indicatoren Wet DBA en de Modelovereenkomst Wet DBA van de Belastingdienst. Voor een tussenkomstbureau is er een Modelovereenkomst Tussenkomst. Sinds 1 mei 2016 kunnen opdrachtgever en opdrachtnemer schriftelijk overeenkomen dat de fictieve dienstbetrekking voor gelijkgestelden en thuiswerkers op hun relatie niet van toepassing is. Onze belangrijkste tip in dit kader: sluit de fictieve dienstbetrekking voor thuiswerkers en gelijkgestelden uit in de overeenkomst van opdracht en laat deze zo nodig controleren door een jurist. Wil je meer tips en inzichten over hoe goed opdrachtgeverschap vorm te geven die in lijn ligt met wet- en regelgeving? Houd onze volgende blogs in de gaten. We pakken door met een vergelijking tussen goed werkgeverschap en goed opdrachtgeverschap en geven meer concrete handvaten over de eerste stap naar goed opdrachtgeverschap.

Conclusie

Om wet- en regelgeving als kompas te gebruiken voor goed opdrachtgeverschap is het allereerst van belang om fictieve dienstbetrekking uit te sluiten en te voldoen aan de Wet DBA. Dit vraagt prioriteit in de contractering tussen zzp’er en opdrachtgever. Bij twijfel is het aan te raden om een jurist om advies te vragen. Wanneer er een concreet format voor handen is, kan het als universele basis dienen in de contractering met verschillende zzp’ers. Wanneer de samenwerking daadwerkelijk van start gaat, is het de uitdaging om goed opdrachtgeverschap niet te laten lijden onder onduidelijkheden in wet- en regelgeving. Neem als opdrachtgever de verantwoordelijkheid in goed opdrachtgeverschap, wees creatief in de vormgeving van goed opdrachtgeverschap, zowel in vormgeving als in benaming.

Lees hier alle andere publicaties

Artikel 1: Wie bepaalt waar en hoe je je werkzaamheden uitoefent als zzp’er
Artikel 2: Het eeuwige zzp dilemma van (schijn)zelfstandigheid onder de loep

Artikel 3: Wet- en regelgeving als kompas voor goed opdrachtgeverschap
Artikel 4: Goed opdrachtgeverschap: nog een wereld te winnen
Artikel 5: Goed opdrachtgeverschap: wie is verantwoordelijk?
Artikel 6: Goed opdrachtgeverschap: branding
Artikel 7: Intermediairs & zzp’ers
Artikel 8: Modern-werkgeversgezag: platformedewerkers
Artikel 9: Goed opdrachtgeverschap: onboarding
Artikel 10: Goed opdrachtgeverschap: mag je nu wel of niet zzp’ers opleiden?
Artikel 11: Goed opdrachtgeverschap: zzp’ers feedback geven

Dit artikel is geschreven door Sjanne Marie van den Groenendaal en Bastiaan van Rossum

Tags: contractering van zzp’ers, freelancers, goed opdrachtgeverschap, intermediairs, opdrachtgevers, wet- en regelgeving, zzp'ers
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Ook Interessante Artikel

Bezoeker!

Community Leden

Alle Leden >>>

Artikelen & Blogs

WORD LID

Met HRcommunity maken we het werkveld iedere dag een stukje beter en mooier. Meld je gratis aan als lid, maak verbinding, haal én breng kennis, maak je eigen ledenprofiel, connect met andere leden en meer.

PUBLICEER

Heb je een uniek en interessant artikel geschreven en denk je dat deze interessant kan zijn voor de leden van HRcommunity? Stuur deze dan in via het formulier en wij gaan er mee aan de slag.

ADVERTENTIE