Tags: freelancers, goed opdrachtgeverschap, opdrachtgevers, schijnzelfstandigheid, werkplek, wet- en regelgeving, zzp'ers

Wie bepaalt waar en hoe je je werkzaamheden uitoefent als zzp’er

In deze eerste blog die deel uitmaakt van een blogreeks over het thema ’’Goed Opdrachtgeverschap’ zal Bastiaan een persoonlijke ervaring delen die jou als lezer mogelijk aan het denken zet over wat goed opdrachtgeverschap precies is en wat men daarin zoal kan tegenkomen. Hoe gaat dat momenteel in de praktijk? Is dit eigenlijk wel de juiste manier? En welke risico’s loop je als opdrachtgever? Deze vragen komen onder andere aan bod en zullen (deels) beantwoord worden in deze blog en de blogs die nog zullen volgen in de reeks.

Waar gaat het mis in de praktijk?

Naast het geven van advies aan opdrachtgevers en zzp’ers, zijn dr. Sjanne Marie van den Groenendaal en mr. Bastiaan van Rossum ook zzp’er. In deze eerste blog die deel uit maakt van een blogreeks over het thema ’’Goed Opdrachtgeverschap’ zal ik, Bastiaan, een persoonlijke ervaring delen die jou als lezer mogelijk aan het denken zet over wat goed opdrachtgeverschap precies is en wat men daarin zoal kan tegenkomen. De persoonlijke ervaring die ik in deze blog deel, zal vooral vragen oproepen. Maar wees gerust, in de volgende blogs worden al deze vragen een voor een beantwoord.

Onlangs werd ik door een intermediair benaderd of ik als interim jurist zou willen werken voor een grote internationale organisatie. Uiteraard leek mij dit een mooie kans en gaf ik aan dat ik wel interesse had. De opdrachtomschrijving zou nog volgen, maar er werd me alvast medegedeeld dat ik twee dagen op het kantoor van de opdrachtgever in Amsterdam zou komen te werken en dat het ging om vaste dagen. Hmm oké dacht ik, niet helemaal wat ik voor ogen had, maar misschien zijn er mogelijkheden om vaker thuis te werken of op een andere locatie. Mijn eerste vraag aan de intercedent was dus ook: in hoeverre is het werken op de locatie in Amsterdam op vaste dagen een harde eis of mag ik de opdracht ook (deels) thuis of op een andere locatie dichter bij huis uit voeren? Het antwoord was simpel: het zou wel echt nodig zijn om twee dagen naar kantoor te komen en andere kandidaten hadden al aangegeven dat ze hiertoe wel bereid waren. Oftewel, als ik het niet zou doen, dan ging de voorkeur naar een andere kandidaat uit. Na dit telefoongesprek begon er bij mij toch iets te knagen. Opeens had ik mijn twijfels bij de opdracht. Wat ging hier mis?

Eén van de belangrijkste pijlers, die in (bijna) alle blogs terugkomt is het risico op schijnzelfstandigheid. Schijnzelfstandigheid betekent heel simpel gezegd dat je een zelfstandige (zzp’er) lijkt, maar het niet bent. In dat geval heb je een arbeidsovereenkomst in plaats van een opdrachtovereenkomst. Dat heeft niet alleen fiscale consequenties voor de opdrachtgever, maar ook arbeidsrechtelijke. Denk onder meer aan het recht op loondoorbetaling bij ziekte, vakantie, een minimumloon, pensioen en ontslagbescherming. Nog los van alle overige verplichtingen die een werkgever heeft. Daarnaast riskeert de opdrachtgever een boete en naheffingsaanslagen van de Belastingdienst. Niet niks dus. Waarom moest ik aan deze belangrijke pijler denken toen ik werd benaderd voor de opdracht als interim jurist?

Toen de stof van het gesprek eenmaal was neergedaald, heb ik eerst nagedacht of ik misschien toch twee keer per week naar Amsterdam zou willen rijden. Je zou je kunnen afvragen: wat is het probleem? Amsterdam is geen wereldreis en het zijn maar twee dagen. Maar als ik echt eerlijk naar mezelf was, stond ik nog steeds niet te springen. Een van de belangrijkste redenen om zzp’er te worden, en met mij vele anderen, is nou juist dat ik zelf de regie in handen wilde hebben over ’’randzaken’, zoals hoe, wanneer en waar ik werk. Zo blijkt uit het promotieonderzoek van Sjanne Marie dat autonomie, of eigenlijk een gebrek daaraan, een van de belangrijkste redenen voor werknemers is om zzp’er te worden. Autonomie en ondernemerschap gaan immers hand in hand. Deze gedachtegang deed bij mij een lampje branden. Kan ik eigenlijk wel verplicht worden om als zelfstandige naar kantoor te komen en mag de opdrachtgever voor mij bepalen waar en wanneer ik werk?

Hoe meer ik hierover nadacht, hoe meer ik tot de conclusie kwam dat dit toch niet de bedoeling is van het werken als zelfstandige. Sterker nog, hier gaan nou juist de blogs over die ik samen met Sjanne Marie heb geschreven omtrent de centrale vraagstelling:: in hoeverre ben je als zzp’er zelfstandig en waar moet je als opdrachtgever op letten om die zelfstandigheid te waarborgen, zonder dat dit ten koste gaat van het teamgevoel? Oftewel, waar liggen de kansen en waar liggen de risico’s? Toen ik dit probeerde duidelijk te maken aan de intercedent met wie ik contact had, merkte ik dat dit voor verbazing en een stukje onbegrip zorgde. Ik kreeg de indruk dat ze niet helemaal begreep wat nu precies mijn punt was. Dat zorgde andersom weer voor verbazing aan mijn kant. Dit soort vraagstukken omvatten nou juist mijn werkzaamheden als arbeidsrechtspecialist. Het feit dat ik dit opmerk en hier vragen over stel, zou toch juist een goede reden kunnen zijn om mij wél in te huren? Of wegen de randvoorwaarden, zoals het verplicht werken op kantoor, zwaarder in de selectie om een geschikte kandidaat voor de opdracht te vinden?

Enerzijds frustreert deze gang van zaken zowel mij als Sjanne Marie in ons werk als zzp’er. Om alsnog, gechargeerd gezegd, in een soort loondienst te gaan werken, kunnen we net zo goed daadwerkelijk in loondienst werken met alle bijkomende voordelen. Maar ook vanuit de opdrachtgever en de intermediair snappen we het niet. Door dit soort ’’eisen’ te stellen aan de manier waarop er gewerkt moet worden als zzp’er, neemt de kans op schijnzelfstandigheid aanmerkelijk toe. Daarmee is nog niet gezegd dat er sprake is van schijnzelfstandigheid, maar het lijkt ons geen goed begin. Wil je dat risico lopen als opdrachtgever? En wie zou je hiervoor moeten behoeden? Ligt hier bijvoorbeeld ook een rol weggelegd voor de intermediair of ben je uitsluitend zelf verantwoordelijk?

Net zoals voor zoveel zaken geldt: het gaat goed totdat het fout gaat. Zolang zzp’ers bereid zijn om te voldoen aan de gestelde eisen en dus wel verplicht naar kantoor te komen, wordt dit patroon in stand gehouden. Maar krijg de opdrachtgever op deze manier altijd de meest geschikte kandidaat voor de opdracht? En als de opdrachtgever voorafgaand aan de opdracht al bepaalde eisen stelt, hoe is dat dan tijdens de opdracht? Zolang de zzp’er in kwestie zijn of haar vinger niet opsteekt, zijn er misschien niet al te veel praktische problemen zou je denken. Al kan de Belastingdienst ook zelfstandig controles uitvoeren. Maar wat als deze zzp’er bijvoorbeeld na een jaar stelt dat hij of zij werknemer is geworden, doordat de opdrachtgever zich als werkgever heeft gedragen door het opleggen van verschillende verplichtingen? Dat gebeurt misschien niet altijd, maar stel dat er een reden is voor de zzp’er om dit wel te doen (bijvoorbeeld omdat hij of zij in de tussentijd ziek is geworden en een vangnet wil) dan krab je jezelf als opdrachtgever achter de oren. Dat wil je als opdrachtgever uiteraard zoveel mogelijk voorkomen. Om die reden is het van groot belang om rekening te houden met indicaties die wijzen op schijnzelfstandigheid, zoals het bepalen van de werkplek en werktijden.

Deze persoonlijke casus is daarmee een perfect voorbeeld geworden van hoe het er momenteel veelal in de praktijk aan toe gaat, maar hoe het eigenlijk niet zou moeten gaan. Dat de praktijk nog lang niet altijd overeenstemt met de gedachte achter het werken met zelfstandigen, blijkt wel uit de politieke ontwikkelingen die al een tijdje gaande zijn op dit gebied. Zo wordt er gewerkt aan een nieuw zzp-beleid en is er een webmodule ontwikkeld voor opdrachtgevers om vooraf helderheid te krijgen of iemand buiten dienstbetrekking kan gaan werken. Daarnaast zijn er plannen om een nieuwe wet voor zelfstandigen aan te nemen. Deze wet moet, naast de webmodule, meer zekerheid bieden dat er geen sprake is van een dienstbetrekking en daarmee schijnzelfstandigheid voorkomen. De minister heeft recentelijk laten weten dat een volgend kabinet zal moeten besluiten of de webmodule en/of wetgeving wordt ingevoerd.

Om alvast een voorschot te nemen op deze ontwikkelingen, willen wij met deze blogreeks opdrachtgevers aan het denken zetten én bovenal helpen met de vormgeving van hun eigen zzp-beleid door middel van goed opdrachtgeverschap. Naast het voorkomen van schijnzelfstandigheid is er heel veel wél mogelijk, maar zal je secuur te werk moeten gaan. We zullen dit doen aan de hand van 4 verschillende thema’s met als hoofdthema: goed opdrachtgeverschap.

  1. Voorbereiden op goed opdrachtgeverschap;
  2. Vinden van (de juiste) zzp’ers;
  3. Boeien van zzp’ers;
  4. Binden van zzp’ers.

Wie bepaalt waar en hoe je je werkzaamheden uitoefent als zzp’er

En daarbij komen o.a. de volgende onderwerpen aan bod:

  • Wat is schijnzelfstandigheid precies?
  • Wat zijn de risico’s en hoe kun je het voorkomen?
  • Welke rol speelt goed opdrachtgeverschap hierbij?
  • Hoe vind je de juiste zzp’er voor de opdracht en welke rol spelen intermediairs daarin?
  • Hoe betrek je zzp’ers in je organisatie?
  • Welke bindingsmogelijkheden zijn er en hoe kan je afscheid van elkaar nemen?

Dus ben jij benieuwd hoe je als goed opdrachtgever handelt en wil je jouw zzp beleid optimaliseren en voorbereiden op de toekomst? Ruim dan iedere twee weken een momentje in om onze blogreeks te lezen en dan is jouw organisatie er helemaal klaar voor om het optimale uit het werken met zzp’ers te halen.

Tot slot: alvast veel leesplezier gewenst!

Lees hier alle andere publicaties

Artikel 1: Wie bepaalt waar en hoe je je werkzaamheden uitoefent als zzp’er
Artikel 2: Het eeuwige zzp dilemma van (schijn)zelfstandigheid onder de loep

Artikel 3: Wet- en regelgeving als kompas voor goed opdrachtgeverschap
Artikel 4: Goed opdrachtgeverschap: nog een wereld te winnen
Artikel 5: Goed opdrachtgeverschap: wie is verantwoordelijk?
Artikel 6: Goed opdrachtgeverschap: branding
Artikel 7: Intermediairs & zzp’ers
Artikel 8: Modern-werkgeversgezag: platformedewerkers
Artikel 9: Goed opdrachtgeverschap: onboarding
Artikel 10: Goed opdrachtgeverschap: mag je nu wel of niet zzp’ers opleiden?
Artikel 11: Goed opdrachtgeverschap: zzp’ers feedback geven

Dit artikel is geschreven door Sjanne Marie van den Groenendaal en Bastiaan van Rossum

Tags: freelancers, goed opdrachtgeverschap, opdrachtgevers, schijnzelfstandigheid, werkplek, wet- en regelgeving, zzp'ers
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Ook Interessante Artikel

Bezoeker!

Community Leden

Alle Leden >>>

Artikelen & Blogs

WORD LID

Met HRcommunity maken we het werkveld iedere dag een stukje beter en mooier. Meld je gratis aan als lid, maak verbinding, haal én breng kennis, maak je eigen ledenprofiel, connect met andere leden en meer.

PUBLICEER

Heb je een uniek en interessant artikel geschreven en denk je dat deze interessant kan zijn voor de leden van HRcommunity? Stuur deze dan in via het formulier en wij gaan er mee aan de slag.

ADVERTENTIE