Groeien door tegenslag
In de vorige blog werd duidelijk dat je kunt groeien van tegenslagen in je leven en dat dat fenomeen in de wetenschap PostTraumatische Groei (PTG) heet. Hoe zit het nu eigenlijk met dat groeien door tegenslag en wat levert het dan op? En wat betekent dat voor het functioneren van iemand na tegenslag? Veel, zo maken wij duidelijk in dit artikel.
Van bezwijken naar groeien
In bovenstaande illustratie is te zien wat kan gebeuren met mensen die tegenslag hebben, een moeilijke periode meemaken of die een trauma ervaren. Je kunt hierbij aan allerlei vormen van ’’ellende’ denken, zoals overspannenheid, angsten, depressie, laag zelfbeeld, verlies, ontslag, bedreiging en traumatische gebeurtenissen. Als je het plaatje bekijkt, zie je dat je eronder kunt bezwijken, in een overlevingsstand terecht kan komen, kan herstellen of er juist door kan groeien. Als je er heel sec naar kijkt, bestaan eigenlijk maar twee uitkomsten als mensen tegenslag meemaken in hun leven: óf je groeit ervan, óf je gaat eraan kapot. Dat zie je ook terug in allerlei mythen, legenden en volksverhalen.
De algemene tendens tot nu toe was helaas dat bezwijken of overleven de opties waren. En als uitzondering was herstel soms mogelijk. Op de manier waarop traditioneel gezien psychische klachten behandeld worden, ligt de focus namelijk vooral op problemen, beperkingen en tekortkomingen. In zijn algemeenheid wordt zowel in de professionele wereld als door ’’het publiek’ aangenomen dat mensen met psychisch-/emotioneel gerelateerde klachten blijvend kwetsbaar zijn. En ’’de behandeling is geslaagd’ als de klachten zo veel mogelijk verminderd zijn. De aanvankelijke zogenaamde ’’restklachten’ worden te veel beschouwd als eindresultaat.
Dat gebeurt bijvoorbeeld ook bij burn-outklachten. Veelal wordt bij mensen die een burn-out hebben gehad, ingeprent vooral hun grenzen te blijven bewaken. Voor het realiseren van PTG is een hele andere focus nodig. Bijvoorbeeld door je te richten op je krachten, talenten, vaardigheden en hulpbronnen. Hoe kun je die versterken en als het ware ’’over je klachten’ heen groeien? Dus dat betekent eigenlijk: hoe kun je je gekende en ongekende potentieel leren herkennen, erkennen en hanteren?
PostTraumatische Groei en psychologisch kapitaal
Wat gebeurt er als je je focust op het bereiken van PTG? Uit ons onderzoek blijkt dat dat echt veel is. Er bestaat namelijk een relatie tussen PTG en psychologisch kapitaal. Dat is een begrip dat ook binnen het HR-werkveld opkomt. De positieve eigenschappen optimisme, hoop, veerkracht en zelfvertrouwen noemen we samen psychologisch kapitaal (PsyCap). Het begrip Psycap is bijzonder relevant in het HR-werkveld. Het heeft namelijk invloed op veel belangrijke factoren. Hoe hoger de PsyCap, hoe groter de kans op onder andere hogere werkprestaties, meer arbeidsvreugde, minder ongewenst gedrag, hogere bevlogenheid en minder burn-outklachten. Kortom: het is belangrijk om de PsyCap te optimaliseren. En dat kan. Zowel optimisme als hoop, veerkracht en zelfvertrouwen zijn goed ontwikkelbaar. Mensen denken ten onrechte heel vaak dat dit aspecten zijn die met karakter te maken hebben en dus niet te beïnvloeden zouden zijn. Je bent optimistisch aangelegd of pessimistisch. Grotere onzin bestaat in onze ogen én ervaringen niet, maar helaas geloven veel mensen dat nog steeds. Het kan wél te maken hebben met door mensen ontwikkelde patronen en gewoontegedrag. En dat kun je gelukkig ook weer veranderen. Alhoewel het aanpassen van gewoontes niet altijd makkelijk is, kan het wel. Het heeft vooral aandacht nodig.
De meeste mensen hebben van nature aanvankelijk niet zo’n grote veranderbereidheid. Maar juist dát is heel anders als mensen met de rug tegen de muur staan, doordat ze een moeilijke periode, tegenslag of ellende meemaken. Juist dan zijn de mogelijkheden tot groei groot. Er is dan eigenlijk geen andere constructieve keuze dan het een en ander aanpassen of herzien. Mensen die die keuze maken, gaan dan werkelijk met zichzelf aan de slag en ervaren PTG.
Wat blijkt nu uit het onderzoek van Greet? Mensen die hoog scoorden op PTG, scoorden ook hoog op psycap.
Kortom
Door het ervaren van ’’ellende’ in je leven kun je PTG ervaren. Hierdoor wordt je PsyCap hoger. En hoe hoger de PsyCap, hoe optimaler je functioneert.
Het wordt dus hoog tijd om radicaal anders te gaan kijken naar medewerkers die een burn-out of andere psychisch-/emotioneel gerelateerde klachten hebben (gehad). Juist dan bestaat namelijk een grote kans een enorme groeispurt te realiseren. En dat willen de meeste werkgevers en werknemers toch! Dat mensen zich persoonlijk ontwikkelen. Dat komt de hele samenleving ten goede.
Wij willen daarom het begrip PTG bekender laten worden dan PTSS. Waarom? Omdat PTG een positief perspectief biedt na ellende en het herstel bespoedigt en versterkt. Het kan veel mensen die stagneren door psychisch/emotioneel gerelateerde klachten echt uit het moeras trekken. Van groot belang dus.
In de volgende blogs gaan we dieper in op het belang van PTG voor organisaties en op hoe PTG bereikt kan worden. Wil je alvast een beetje nader kennismaken met PTG? Dan kun je op onze website de PTG Vragenlijst invullen.
Literatuur
- Bannink, F. (2014). Posttraumatisch succes. Amsterdam: Pearson
- Joseph, S. (2012). De kracht van tegenslag. Utrecht: A.W. Bruna Uitgevers B.V.
- Nolzen, N. (2017). The concept of psychological capital: a comprehensive review.
- Tedeschi, R., Shakespeare-Finch, J., Taku, K. & Calhoun, R. (2018). Posttraumatic Growth, Theory, Research and Applications. New York: Routledge
- Steeneveld, M. (2017). Optimisme-Hoop-Veerkracht-Zelfvertrouwen. Amsterdam: Boom uitgevers.
- Semeijn, J., van Ruysseveldt, J., Vonk, G., van Vuuren, T., In flight again with wings that were once broken; effects of post-traumatic growth and personal resources on burnout recovery, International Journal of Workplace Health Management, In press
Dit artikel is geschreven door Greet Vonk en Anja Jongkind. Zij werken sinds 2013 samen binnen Et Emergo, waar ze zich richten op PostTraumatische Groei. Anja werkte in haar praktijk als therapeut en later als coach al vanuit deze uitgangspunten.
