Ernst van psychisch verzuim
“Werknemers verzuimen steeds vaker en langer: inmiddels gemiddeld 4,5 maanden bij psychische klachten en 9,5 maand bij een burn-out. Daar zijn flinke kosten aan verbonden: een bedrijf met 1.000 werknemers maakt jaarlijks 9,1 miljoen euro aan kosten door psychisch verzuim, berekende TNO. Daarbij is het psychisch leed dat deze professionals moeten doormaken, niet in geld uit te drukken. Hoog tijd dus dat bedrijven slimmer omgaan met psychisch verzuim”, aldus Botman.
Psychisch verzuim is niet alleen kostbaar en ellendig, het is ook lastig om tijdig te signaleren dat uitval dreigt. “Merk op: drie op de vier werknemers ziet een burn-out zelf niet aankomen”, vertelt Botman. “Het deel van de hersenen dat voor zelfreflectie zorgt, raakt namelijk als eerste beschadigd bij langdurige stress. Dat maakt psychisch verzuim voor organisaties zo’n groot probleem: ze worstelen met het voorkomen, herkennen en verhelpen ervan. Daarom is het zo belangrijk om het probleem bij de wortel aan te pakken: een gebrek aan mentale weerbaarheid.”
Belang van mentale weerbaarheid
“Kortdurende stress is heel functioneel, want dat maakt dat je goed kan presteren”, vertelt Botman. “Stress helpt ons in sommige situaties. Als de mens in een fysiek onveilige situatie verkeert, is kortdurende stress bijzonder behulpzaam. Je hersengolven schieten naar high-beta, een hoge frequentie, en er worden stresshormonen uitgescheiden die ervoor zorgen dat je adequaat kan reageren op de bedreigende situatie waar je in verkeert. Je wordt meer alert, je kan je beter focussen en om je spieren van zuurstof te voorzien gaan je hartslag en ademhaling omhoog. Deze fight or flight-reactie zorgt ervoor dat je met je belager kan vechten, of als dat te gevaarlijk is, dat je kan vluchten. Door een natuurlijk feedbackmechanisme nemen na een poosje de stresshormonen af en keert je lichaam terug naar de relax-stand. Het gevaar is geweken, je verkeert in veiligheid. Je hoeft je maar een oermens voor te stellen die op de vlucht is voor een gevaarlijk roofdier om het nut van deze kortdurende stress te begrijpen.”
“Langdurige stress daarentegen is giftig en zorgt voor burn-outs en fysieke schade. Het voorkomen van burn-outs of ernstige stress is natuurlijk beter dan genezen. Daarom is het zo belangrijk om de mentale weerbaarheid op de werkvloer te vergroten. Wie mentaal weerbaar is, is in staat om beter met veranderingen en stress om te gaan en zal minder vaak langdurige stress ervaren. Dat betekent dat werknemers niet meer onnodig uitvallen met psychische klachten. Daarmee besparen bedrijven flink op verzuimkosten. Met een paar simpele veranderingen in de dagelijkse praktijk valt dit al te realiseren. Deze vier tips helpen je daarbij op weg. Ze zorgen daarbij niet alleen voor een afname in psychisch verzuim, maar ook voor meer werkgeluk”, aldus Botman.
Tip 1: Geef complimenten
Geef frequent complimenten aan collega’s. Bij het geven van complimenten komt endorfine vrij, en dat helpt de stress-respons te doorbreken. Het zorgt er dus voor dat het lichaam weer terugschakelt naar de ruststand. Bij het geven van complimenten wordt ook oxytocine aangemaakt, het ‘knuffelhormoon’, en ook dat hormoon is goed voor je lijf en je hersenen.
Tip 2: Zorg voor psychische veiligheid op de werkvloer
Zorg ervoor dat collega’s zich psychisch veilig voelen op het werk. Durven collega’s zich uit te spreken als het minder goed gaat? Als ze een problemen aankaarten dat hun bevoegdheid te buiten gaat, los je dat dan voor ze op? Sta je open voor nieuwe initiatieven? Bied je de ruimte om fouten te maken? Al deze factoren bepalen hoe veilig een werkomgeving is.
Tip 3: Baken taken af
Een duidelijke taakafbakening zorgt ervoor dat iedereen weet waar hij of zij verantwoordelijk voor is. Dat is belangrijk, want het geeft teamleden zekerheid. Onzekerheid zorgt voor stress. Het afbakenen van taken helpt je onnodige onzekerheid te vermijden en vermindert stress op de werkvloer. Is het niet helder waar de taak van de een ophoudt en de ander begint? Benoem dát dan, ook dat schept duidelijkheid.
Tip 4: Zorg voor een collectieve succesbeleving
Zodra een team een prestatie levert, is het belangrijk om dat samen te vieren. Denk aan het binnenhalen van een nieuw project, de oplevering van een product of een andere mijlpaal. Zo’n collectieve succesbeleving zorgt ervoor dat iedereen het nut ervaart van zijn of haar inspanningen. Bovendien schept het een band en dat bevordert de teamspirit.
Meer weten?
Helpen deze inzichten je om psychisch verzuim effectiever te bestrijden? En ben je op zoek naar nog meer inzichten voor het effectief bestrijden van psychisch verzuim? Download dan nu de whitepaper van Happy Brain® Clinics: ‘Naar een optimaal beleid voor psychisch verzuim.’ Hier worden inzichten gedeeld die gebaseerd zijn op actuele neurowetenschappelijke en psychologische kennis, en die organisaties op weg helpen bij het slimmer voorkomen en verhelpen van deze vorm van uitval.
