Tags: agile, AI, Artificial Intelligence, bockchain, data-analytics, technologie

Een toekomstbestendige organisatie: ideologie en technologie

Naast de relatief trage ontwikkeling van managementconcepten, ontwikkelen technologieën zoals blockchain, ’’artificial intelligence’, data-analytics, 3D-printing, big data en ’’internet of things’ zich razendsnel. Hierdoor moeten organisatiemodellen continu aangepast worden.

Digital Transformation is not software you can buy and plug in, analytics on
poor data, something that drives your strategy or thinks for you. Digital Transformation is primarily not a technical capability but an organizational, build on transformational leadership

 

Naast de relatief trage ontwikkeling van managementconcepten, ontwikkelen technologieën zoals blockchain, ’’artificial intelligence’, data-analytics, 3D-printing, big data en ’’internet of things’ zich razendsnel. Hierdoor moeten organisatiemodellen continu aangepast worden. Het vervangen van managers door coaches, flexibel werken door agile, teams door tribes en cloud door blockchain volstaat niet langer. Veel bestuurders en managers zijn bezig, zijn ’’busy’, met hun business, waardoor ze de olifant in hun kantoor niet zien. Je kunt het je niet langer veroorloven om over de mieren in je kantoor te praten terwijl je de olifant, die je duidelijk ziet staan, negeert. Of zoals Ellen Wittlinger het formuleert:

When there’s an elephant in the room, you can’t pretend it isn’t there and just discuss the ants.

We leven in een tijdperk dat gekenmerkt wordt door snelle, volatiele, onzekere, complexe en onverwachte economische, technologische en sociale veranderingen. De druk om te adequaat te reageren en te presteren vraagt een andere manier van organiseren en vraagt ander leiderschap. Je moet de ’’olifant’, als metafoor voor echte organisatietransformatie, in de kamer zien, bespreken en er mee omgaan. Ontwijken en het over mieren hebben die over de grond lopen werkt averechts. ’’The Elephant In The Room’ is vaak het onvermogen van leiders om om te gaan met niet-routinematige gebeurtenissen. De toekomst wordt niet bepaald door wat we gisteren deden, maar door wat we morgen als mens & maatschappij willen. We hebben transformationeel leiderschap nodig om de afstand tussen technologische en organisatorische ontwikkelingen te overbruggen.


Beluister de bijbehorende podcast


Technische innovaties gaan steeds sneller en dat is logisch want we bouwen voort op steeds meer goed gedocumenteerde kennis en uitvindingen. Daarbij komt dat het delen van kennis en ervaring ook makkelijker is geworden. Maar we denken vaak lineair en vanuit de mogelijkheden van technologie, alsof dit onze sociaal economische orde bepaalt. Onze sociaaleconomische orde wordt echter niet bepaald door technologie, maar door het streven naar voortdurende economische groei en volledige werkgelegenheid. Dus het maakt niet uit wat we investeren in technologie, als we ook volledige werkgelegenheid nastreven schieten we daar niet zoveel mee op. Volgens een artikel in The New York Times (‘It’s Not Technology That’s Disrupting Our Jobs’), laat de geschiedenis zien dat het niet gebruikelijk is dat technologie maatschappelijke veranderingen drijft, maar de keuze die we maken over hoe we onze wereld willen organiseren. Onze sociaaleconomische orde wordt niet gedreven door technologie, maar door het streven naar volledige werkgelegenheid. Sommige uitvindingen, denk aan Google Glass, redden het niet. Niet omdat de techniek niet goed zou zijn, maar omdat het nog geen maatschappelijk probleem oplost.

Daarom is het belangrijk dat je als transformationeel leider in contact staat met mens & maatschappij. Dus niet alleen met technologie, met je management of aandeelhouders, maar ook met klanten, werknemers, leveranciers, burgers en maatschappelijke organisaties. Technische mensen horen daar zeker ook bij, maar niet alleen. Een digitaal leider bijvoorbeeld hoeft niet alles van de laatste technologieën te weten, waar wel waarom je die zou willen toepassen. Eerst komt het ’’willen’, daarna het ’’kunnen’ en ’’moeten’. Veel zogenaamde digitale leiders passen de nieuwste technologieën toe, niet omdat ze dat willen (purpose), maar omdat het kán en omdat het (van leveranciers, klanten of directie) ’’moet’. Wanneer je als serieuze leider de implementatie van een digitale lopende band gaat initiëren en begeleiden is het zinvol inzicht te hebben in de vraag wat data zijn en hoe je vraag en aanbod met zo min mogelijk frictie kunt organiseren. Het gaat primair niet om dé IT-architect, data scientist of software developer. Veel meer gaat het erom dat je als leider open staat functies, waarmee je samenwerkt, te begrijpen en oplossingen vanuit verschillende perspectieven te kunnen beoordelen en orkestreren. 

Een transformationeel leider is dus niet iemand die alles van duurzaamheid, organisatiekunde of techniek weet, maar die weet hoe je technologie, ook en met name organisatietechnologie, kunt toepassen voor het oplossen van maatschappelijke problemen. Een echte leider is zich bewust van een veranderende wereld, kent nieuwe technologieën en organisatieconcepten en weet deze te combineren. Een authentieke leider die weet tot gedeelde waarden en doelen te komen, kijkt vanuit een ander perspectief, kent organisatiepatronen en principes, komt, samen met andere actoren, tot een visie en ambitie, ontwikkelt een strategie en weet tot een gezamenlijke governance, cultuur en infrastructuur te komen binnen een duurzaam, digitaal en decentraal ecosysteem.

Het is als leider niet gemakkelijk om in deze turbulente tijden te navigeren. De meeste literatuur en use cases nemen de organisatie en niet de mens, waardeketen en maatschappij als uitgangspunt. Je zult tegen de stroom van gevestigde inzichten, managementconcepten en diepgewortelde IT-systemen moeten inzwemmen. Het is moeilijk navigeren en keuzes maken. Het grootste gevaar daarbij is niet de snelle (technologische) ontwikkelingen, maar de achterblijvende manier van organiseren. We hebben niet te maken met een technology legacy, maar met een leadership legacy. Je hiervan bewust zijn is een goed begin voor jou als transformationeel (bege)leider. Verdieping, oplossingen, use cases en nieuwe organisatie- en businessmodellen volgen daarna.

Vaak zie ik een zeer smalle, eenzijdige en traditionele duiding van wat transformationeel en meer specifiek digitaal leiderschap is. Allereerst wordt ’’het bedrijf’ of ’’de overheid’ als uitgangspunt, als ideaalvorm van organiseren gepakt. Binnen dit beperkte perspectief op organiseren zou een digitaal leider dan moeten acteren. Hier een voorbeeld van de masterclass ’’Digitaal leiderschap bij de overheid’ van Nyenrode:

Voor de overheid betekent dit een grote verandering in de bedrijfsvoering en investeringen in data, ICT systemen en medewerkers, terwijl het budget voor het grootste deel op gaat aan beheer. Een flexibele IT-organisatie is noodzakelijk om snel te kunnen meebewegen. Digitaal leiderschap is vereist om de organisatie mee te nemen in de verwachtingen en mogelijkheden van de digitale transformatie.

Ook het eerder besproken thema van digitale transformatie wordt beperkt belicht door te redeneren vanuit traditionele organisatievormen. Hier een voorbeeld van de cursus ’’Digitale transformatie’ van TIAS:

Disruptieve technologische ontwikkelingen zorgen voor veranderingen in klantgedrag, nieuwe vormen van concurrentie, andere distributiemogelijkheden, een grote hoeveelheid gegevens en nieuwe regelgeving. Dit biedt kansen, maar brengt ook bedreigingen met zich mee. Stilstaan is dus geen optie. In deze driedaagse masterclass gaan we in op ontwikkelingen als Big Data, ’’artificial intelligence’, Algoritmisering en ’’internet of things’, wat dit betekent voor organisaties, business modellen en hoe je een digitale strategie vorm kan geven.

Als je zo naar digitale transformatie kijkt, getuigt dit van weinig eigen transformationeel leiderschap. Ze gaan uit van bestaande en achterhaalde organisatiemodellen en -vormen, business- en verdienmodellen, bedoelingen van organisaties, ideologieën en redeneren vooral vanuit de techniek. Ze zien techniek als dé oplossing voor onze maatschappelijke problemen. Dat is niet wat ik onder digitaal en meer algemeen transformationeel leiderschap versta. Transformatie veronderstelt een vorm verandering, een fundamenteel ander manier van organiseren zoals er een verschil is tussen een rups en een vlinder. Als al die masterclasses over digitale transformatie en digitaal leiderschap zo effectief waren, hoe kan het dan we nauwelijks nog productiever worden en wereldwijde uitdagingen zoals ongelijkheid, klimaatverandering en een pandemie niet beter kunnen oppakken? Dat ligt niet aan de technologie, maar aan ons perspectief op en de manier van organiseren.

Voor mij en Weconomics heeft de rol van een transformationeel digitaal leider een bijzondere betekenis. We hebben er zelfs een heel programma voor opgezet: APOLLO (Advanced Program On Leading & Learning Others). Een transformationeel leider gaat er van uit dat er een nieuwe sociaaleconomische orde zal komen, en draagt hier ook aan bij. Een nieuwe orde die waarschijnlijk veel meer gericht zal zijn op samenwerken en verduurzamen en gebruik maakt van hybride vormen tussen zelf doen (bedrijf) en uitbesteden (markt). Hierbij mag een authentieke leider niet weglopen van een nieuwe ideologie die we nodig hebben om technologieën tot een maatschappelijk nut en succes te maken.

You can’t transform someone else if you are not transformed yourselves.

Een echte leider kijkt vooral met andere ogen, leert nieuwe competenties (en hoe je deze kunt gebruiken) en maakt anderen enthousiast over zijn eigen geloof in een betere wereld. Een echte leider heeft een visie, die ook de kracht heeft om werkelijkheid te worden en is iemand die de tijdgeest niet alleen kan lezen, maar ook kan duiden, begrijpen en schrijven. Hij moet een bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling en inbedding van moderne organisatiekunde in combinatie met nieuwe en vaak disruptieve datatechnologieën. Leiderschap heeft alles te maken met het veranderen van je perspectief op organiseren, je competenties en je visie en strategie. Een transformationeel leider is er zich ook bewust van dat het combineren van rijke data met moderne organisatiekunde en nieuwe technologieën veel gevolgen kan hebben voor de bestaande orde. Hij weet dat de gevolgen zo groot zijn, dat er ook grote weerstanden ontstaan. Hij zal de ’’resistors of change’ en de ’’ambassadors of change’ identificeren, de tegenstanders verzwakken en de voorstanders versterken.

Soms hoor ik managers of bestuurders wel eens zeggen dat ze overvallen worden door nieuwe technologieën of buitenstaanders die hun sector verstoren. Dan ben je niet goed voorbereid, dat is in ieder geval geen goed leiderschap. Een echte leider heeft hier al lang een radar voor ontwikkeld. Data, organisatietransformatie en transformationeel leiderschap zijn belangrijke ’’productiefactoren’ en middelen om de maatschappelijke uitdagingen die op ons pad liggen aan te pakken om zo tot een brede en duurzame welvaart te komen.


Lees hier het vorige artikel uit deze reeks
Extract van boek: ’’Duurzame Welvaart Organiseren’
Voor alle longreads en podcasts, zie: Weconomics website

Tags: agile, AI, Artificial Intelligence, bockchain, data-analytics, technologie
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Ook Interessante Artikel

Bezoeker!

Community Leden

Alle Leden >>>

Artikelen & Blogs

WORD LID

Met HRcommunity maken we het werkveld iedere dag een stukje beter en mooier. Meld je gratis aan als lid, maak verbinding, haal én breng kennis, maak je eigen ledenprofiel, connect met andere leden en meer.

PUBLICEER

Heb je een uniek en interessant artikel geschreven en denk je dat deze interessant kan zijn voor de leden van HRcommunity? Stuur deze dan in via het formulier en wij gaan er mee aan de slag.

ADVERTENTIE