Werkgevers zouden de begeleiding van werknemers met psychische klachten radicaal anders moeten organiseren. Op dit moment worden leidinggevenden te vaak overvraagd en komt de noodzakelijke snelle werkhervatting dus zelden van de grond. Hierdoor is het werkend perspectief van werknemers met deze klachten ronduit slecht en rijzen de kosten de pan uit.
|
Psychische klachten zorgen voor ruim 40% van de WGA-instroom en bijna de helft (48%) van de WGA-populatie. Bijna 100.000 deels arbeidsgeschikten. Een jaarlijkse kostenpost van 5 miljard aan loondoorbetaling, uitkeringen en begeleiding. En bij verzuimaanvang een bijna tien keer langere verzuimduur dan gemiddeld. De cijfers laten er geen twijfel over bestaan: deze klachten vormen in ons land een ernstig probleem. Maar het schokkendst van alles is wel het enorme gebrek aan perspectief voor de getroffen werknemers. Hun gemiddelde verzuimverloop lijkt nog het meest op dat van levensbedreigend zieken (zie grafiek). We behandelen mensen alsof hun dagen geteld zijn.
We weten wat de kans op succes bepaalt
Het probleem is niet dat er onduidelijkheid bestaat over wat bij psychische klachten de kans op succesvolle werkhervatting bepaalt. De richtlijnen voor bedrijfsartsen schrijven al sinds 2007 voor dat het zaak is om de werknemer zo snel mogelijk weer bij het werk te betrekken. Werk biedt structuur, houvast en een zinvolle dagbesteding. Dit is van grote waarde bij klachten waarbij verlies van controle over het eigen functioneren altijd een belangrijk aspect is. De kans dat de werknemer de controle weer terugkrijgt is het grootst als hij werkt.
We overvragen leidinggevenden
Dat het toch zo vaak mis gaat, komt doordat we te veel van leidinggevenden vragen. Volgens onderzoek van TNO missen zij meestal de specialistische kennis en competenties om op de juiste wijze met werknemers met psychische klachten om te gaan. Hierdoor lukt het niet om snelle werkhervatting met aangepaste werkzaamheden te realiseren. Dit valt leidinggevenden in onze ogen moeilijk aan te rekenen. Het begeleiden van werknemers met psychische klachten is niet hun kerntaak én niet hun kernexpertise. Werkgevers kunnen zich beter afvragen hoe ze deze specialistische taak bij een professional kunnen neerleggen die wél de vereiste kennis in huis heeft.
De rolverdeling is aan herziening toe
De wet schrijft voor dat werkgever en werknemer bij ziekte op basis van advies van de bedrijfsarts afspraken maken over werkhervatting. Dit vertalen werkgevers nu doorgaans door de regie bij leidinggevende en werknemer neer te leggen. Het is duidelijk dat dit bij psychische klachten niet werkt. De leidinggevende heeft niet de vereiste kennis in huis. En de werknemer is door zijn klachten al helemaal niet tot regie in staat. Beter is om het advies van de bedrijfsarts tot instructie te verheffen.
Succesvolle regie is niet vanzelfsprekend
Wij doen al ervaring op met deze werkwijze, omdat we ervan overtuigd zijn dat we zo beter tegemoetkomen aan de behoeften van werknemers met psychische klachten. We hebben ook al een goed beeld van de randvoorwaarden. Het blijkt cruciaal om bedrijfsartsen te omringen met de deskundigheid die nodig is om met succes de rol van regisseur te vervullen. Bedrijfsarts, verzekeringsarts en arbeidsdeskundige vormen hierbij samen een driehoek van deskundigheid voor beoordeling van de belastbaarheid en de mogelijkheden voor werkhervatting:
|
Drie voorwaarden voor succesvolle verzuimbegeleiding
Succesvolle verzuimbegeleiding bij psychische klachten kent dus drie duidelijke voorwaarden:
- De bedrijfsarts reguleert actief de werkdruk en/of taakbelasting.
- Hij wordt omringd met de arbeidsdeskundige en verzekeringsgeneeskundige deskundigheid die nodig is om met succes de rol van regisseur te vervullen.
- De werkgever faciliteert hem door de werkzaamheden volgens zijn aanwijzingen aan te passen.
Hiermee is het recept helder. Wat nog ontbreekt zijn werkgevers die er werk van maken. In hun eigen belang én in dat van werknemers met psychische klachten. Want deze mensen behandelen alsof hun dagen geteld zijn, daar is werkelijk niemand bij gebaat.
|
